“อุดรพัฒนาการ” แหล่งดูงานโรงเรียนปลอดบุหรี่ภาคอีสาน

 

จุดเด่นของโรงเรียนอุดรพัฒนาการมีหลายด้าน ทั้งการจัดสภาพแวดล้อมให้ปลอดบุหรี่ การบูรณาการเรื่องบุหรี่เข้าไปในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ การช่วยเหลือนักเรียนให้เลิกสูบบุหรี่ด้วยกระบวนการเชิงบวก

เครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่ ได้ร่วมกับศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การดำเนินงานโรงเรียนปลอดบุหรี่ เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2556 ซึ่งครั้งนั้นมีโรงเรียนจากจังหวัดต่าง ๆ เข้าร่วมกิจกรรมจำนวน 20 โรงเรียน ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. ได้มีการโทรศัพท์ติดตามว่าแต่ละโรงเรียนได้นำสิ่งที่ได้เรียนรู้ในวันที่ 8 ตุลาคม ไปประยุกต์ใช้ในโรงเรียนตนเองอย่างไรบ้าง ปรากฏว่ามีหลายโรงเรียนที่ฟังจากการเล่าผ่านโทรศัพท์แล้วน่าสนใจมาก หนึ่งในนั้นคือ โรงเรียนอุดรพัฒนาการ จังหวัดอุดรธานี เครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่ จึงติดต่อประสานงานไปยังคุณครูกมลชนก ของโรงเรียนอุดรพัฒนาการ เพื่อขอเดินทางไปศึกษาดูงานทันที

เมื่อคณะศึกษาดูงาน เดินทางถึงโรงเรียนอุดรพัฒนาการ สิ่งแรกที่คณะศึกษาดูงานได้พบตั้งแต่ยังไม่ทันได้เข้าสู่บริเวณโรงเรียนคือ ป้ายไวนิลที่ประกาศว่าโรงเรียนเป็นเขตปลอดบุหรี่ตามกฎหมาย ติดอยู่ที่รั้วโรงเรียน เมื่อผ่านประตูโรงเรียนไปได้นิดเดียว ก็จะพบกับป้ายไวนิลที่นำข้อความที่เป็นสาระสำคัญในประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่องแนวทางการปฏิบัติตามแผนยุทธศาสตร์การควบคุมยาสูบแห่งชาติ มาติดไว้ให้บุคลากร นักเรียน และผู้มาติดต่อราชการได้รับทราบ นอกจากนี้ สิ่งที่เห็นได้เด่นชัดเกี่ยวกับการจัดสภาพแวดล้อมให้ปลอดบุหรี่ของโรงเรียนคือ นอกจากจะมีสติ๊กเกอร์เขตปลอดบุหรี่และสติ๊กเกอร์รณรงค์ไม่สูบบุหรี่ที่ได้รับจากหน่วยงานภายนอกแล้ว โรงเรียนยังได้จัดทำป้ายไวนิลเขตปลอดบุหรี่ขนาดใหญ่ที่เห็นเด่นชัด ติดในจุดสำคัญ ๆ ของโรงเรียน เช่น ประตูทางเข้าโรงเรียน ลานจอดรถ บริเวณที่มักจะมีนักเรียนมานั่งรวมกลุ่มกัน รวมไปถึงสนามกีฬา และหอพักของนักเรียน เป็นต้น

จากการพูดคุยระหว่างคณะศึกษาดูงานกับคณะผู้บริหารและครูโรงเรียนอุดรพัฒนาการ พบว่า ที่โรงเรียนมีการดำเนินงานอย่างจริงจังได้ขนาดนี้ เพราะมีผู้บริหารที่เอาจริง มีการประกาศนโยบาย มาตรการ แนวทาง และแต่งตั้งคณะทำงานที่แบ่งบทบาทหน้าที่ในการดำเนินงานเรื่องบุหรี่อย่างชัดเจน เรียกว่า ระดมพลกันทั้งโรงเรียนทำเรื่องบุหรี่โดยเฉพาะ

สิ่งที่น่าสนใจอีกอย่างคือ รองผู้อำนวยการทำเนียบ มหาพรหม บอกว่า ถ้ารู้ว่าสิ่งที่ทำอยู่มันไม่ได้ผล ก็ต้องปรับเปลี่ยนมุมมอง ปรับเปลี่ยนวิธีการ ทำให้โรงเรียนอุดรพัฒนาการมีกิจกรรมต่าง ๆ ที่ไม่หยุดนิ่ง เพราะมีการพัฒนาต่อยอดไปเรื่อย ๆ อาทิ เลิกใช้การจับผิดและคาดโทษนักเรียนที่สูบบุหรี่ แต่ใช้การ “เข้าถึง” สภาพปัญหาของนักเรียนที่สูบบุหรี่แต่ละคนเพื่อให้แก้ไขได้ตรงจุด รวมถึงการให้นักเรียนทำโครงงานเรื่องบุหรี่ที่เกิดจากสภาพปัญหาที่นักเรียนเป็นคนค้นพบเองจากการพยายามเลิกสูบบุหรี่ เป็นต้น

หากท่านใดสนใจไปศึกษาดูงานที่โรงเรียนอุดรพัฒนาการ ประสานงานได้ที่ ครูกมลชนก สุริยา ได้เลย