อบรมเชิงปฏิบัติการ “สื่อการสอนเรื่องบุหรี่สำหรับเด็กปฐมวัย”

เครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่ มุ่งพัฒนาเครื่องมือสำหรับจัดกิจกรรมเสริมสร้างภูมิคุ้มกันเรื่องบุหรี่สำหรับเด็กและเยาวชนในทุกช่วงวัย โดยเมื่อเร็ว ๆ นี้ ได้พัฒนาชุดสื่อการสอนสำหรับเด็กปฐมวัย ช่วงอายุ 3-6 ขวบ ประกอบด้วยหนังสือนิทานปากไม่ว่าง จะปลูกฝังให้เด็กรู้จักปฏิเสธสิ่งที่ไม่ดีด้วยกันกล้าพูดดัง ๆ ว่า “ไม่” โดยได้ “ครูชีวัน วิสาสะ” นักเขียนและนักเล่านิทานสำหรับเด็กเป็นผู้สร้างสรรค์หนังสือดี ๆ เล่มนี้ เพลง “อากาศดีดี” ที่มีเนื้อหาปลูกฝังให้เด็กรักและหวงแหนสิ่งที่มีคุณค่า นั่นคืออากาศบริสุทธิ์ที่มีไว้หายใจร่วมกัน การสูบบุหรี่จะทำให้อากาศดี ๆ ของทุกคนหายไป นอกจากนี้ ยังมีเพลง “นกสำลักควัน” ซึ่งจะให้เด็กรู้ผลกระทบจากการสูบบุหรี่ที่เห็นได้ชัดเจน นั่นคือ สูดควันบุหรี่เข้าไปแล้วจะเกิดอาการสำลัก และสอนวิธีปกป้องตัวเองให้กับเด็กคือการปิดจมูกปิดปาก หลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีควันบุหรี่ เพื่อสุขภาพที่ดีของตนเอง ซึ่งเป็นเนื้อร้องและทำนองง่าย ๆ แต่เข้าถึงเด็กได้เป็นอย่างดี โดยการสร้างสรรค์ทำนองโดย “คุณพีรสันติ จวบสมัย” ผู้ร่วมก่อตั้งวง ดิ อินโนเซ้นท์ และเนื้อร้องโดย “ภญ.ดร.พัชราภรณ์ ปัญญาวุฒิไกร” นักวิชาการอิสระด้านพัฒนาการเด็ก และแบบฝึกหัดเสริมสร้างพลังจิตใต้สำนึก ที่ประกอบด้วยเกม แบบฝึกหัด กิจกรรมสนุก ๆ สำหรับฝึกทักษะต่าง ๆ ให้เด็ก เช่น จับคู่ ค้นหา ลากเส้น เติมคำ ระบายสี พับ ตัด แปะ เป็นต้น โดยมีการสอดแทรกเรื่องบุหรี่เข้าไปเพื่อให้เกิดความคุ้นชินและมีทัศนคติที่ดีต่อการไม่สูบบุหรี่ โดยมี “น้านิต สโมสรผึ้งน้อย” ร่วมทีมสร้างสรรค์แบบฝึกหัดชุดนี้

จากนั้นจึงได้จัดอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อเรียนรู้การใช้สื่อดังกล่าว โดยมีน้านิต ครูชีวัน ดร.เปิ้ล และครูตาล เป็นวิทยากรหลักในการถ่ายทอดเทคนิควิธีการใช้สื่อชุดนี้ให้เกิดประสิทธิผลสูงสุด ซึ่งหนึ่งในผู้เข้าร่วมอบรมคือ ครูน่านฟ้า อินทะรังษี จากโรงเรียนอนุบาลขอนแก่น ได้บอกเล่าความรู้สึกที่ผ่านการอบรมไว้ดังนี้

“คณะวิทยากรที่มากด้วยประสบการณ์เชี่ยวชาญด้านจัดกิจกรรมกับเด็กได้ถ่ายทอดเทคนิคและวิธีการที่หลากหลายนำไปสู่การปฏิบัติ เริ่มจากการเล่านิทานที่ดูเหมือนจะง่าย แต่พอได้ทราบเทคนิคจากครูชีวันที่ต้องใช้น้ำเสียง จังหวะ ท่าทางประกอบการเล่าทำให้มีพลังและน่าสนใจเพิ่มมากขึ้นหลายเท่า นอกจากนี้ยังได้ฝึกเทคนิคการสร้างการมีส่วนร่วมของเด็กอย่างง่าย ๆ เชื่อมโยงการเล่านิทานไปสู่การวาดภาพ การพับกระดาษ ที่ได้ฝึกทักษะความคิด ฝึกสมองประลองปัญญา โดยครูชีวันยังได้เน้นให้ใส่ความรู้สึกเข้าไปในกิจกรรมเพราะเด็กวัยนี้ต้องเล่นกับความรู้สึก ครูตาล สอนให้รู้ว่าท่าทางแบบใดที่จะทำให้เด็กสนุกด้วยได้ออกกำลังด้วย และสามารถสอดแทรกประเด็นชวนคิดเข้าไปในท่าเต้นประกอบเพลงได้อีกด้วย ส่วนน้านิต ได้สอนให้ใช้ภาษากายในการสื่อความหมายเพื่อชวนคิดชวนคุย การถอดรหัสภาษาท่าทางที่ถูกต้องเหมาะสมกับวัย การทำหุ่นนิ้วมือจากวัสดุเหลือใช้ประกอบการเล่าเรื่องที่น่าสนใจ

ระยะเวลาการอบรมเพียง 1 วัน เป็นวันที่คุ้มค่ามาก ๆ ทั้งมีความสุข สนุก และได้ความรู้ใหม่ ๆ ที่สร้างความมั่นใจให้การเสริมสร้างภูมิคุ้มกันเรื่องบุหรี่กับเด็กปฐมวัยเป็นเรื่องที่ง่าย ๆ และสนุกด้วย”