“หางดงรัฐราษฎร์อุปถัมภ์” : โรงเรียนปลอดบุหรี่ต้นแบบ
โรงเรียนหางดงรัฐราษฎร์อุปถัมภ์ ดำเนินกิจกรรมโรงเรียนปลอดบุหรี่มาตั้งแต่ปีการศึกษา 2552 จนถึงปัจจุบัน โดยผู้บริหารโรงเรียนมีวิสัยทัศน์ในการบริหารงานและให้การสนับสนุนด้านงบประมาณในการดำเนินการ คณะครู นักเรียนและบุคลากรในโรงเรียนให้ความร่วมมือในการดำเนินงาน ทีมงานมีประสิทธิภาพในการทำงานสูงโดยยึดหลักการทำงานเป็นทีม รวมถึงได้รับความร่วมมืออย่างดียิ่งจากผู้ปกครอง ชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่ โรงพยาบาลหางดง และมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ในการให้คำแนะนำ ปรึกษาการดำเนินงาน
“จนวันนี้สามารถพูดได้อย่างเต็มปากเลยว่า โรงเรียนหางดงฯ เป็นโรงเรียนปลอดบุหรี่ 100% ถึงขนาดว่าคนสูบส้วมยังแปลกใจที่ไม่มีก้นบุหรี่เหมือนโรงเรียนอื่น ๆ”
การดำเนินงานของโรงเรียนหางดงรัฐราษฎร์อุปถัมภ์ เริ่มจากผู้บริหารประกาศนโยบายอย่างชัดเจน ครอบคลุมทุกประเด็นที่จะทำให้โรงเรียนปลอดบุหรี่ตามกฎหมายจริง ๆ จากนั้นแต่งตั้งคณะทำงานที่ประกอบด้วยหัวหน้าระดับและกลุ่มงานที่เกี่ยวข้องในฝ่ายกิจการนักเรียน ซึ่งคณะทำงานมีการประชุมทุกวันจันทร์ เพื่อร่างแผนการดำเนินงานให้สอดคล้องกับนโยบายที่ผู้บริหารประกาศไว้ และติดตามและประเมินผลกิจกรรมต่าง ๆ ตามแผนงานนั้น
การดำเนินงานตามนโยบายโรงเรียนปลอดบุหรี่ที่โรงเรียนได้ทำแล้วเห็นผลอย่างมากคือการจัดสภาพแวดล้อมให้ปลอดบุหรี่ ไม่มีมุมอับ มีป้ายเขตปลอดบุหรี่ สติ๊กเกอร์ไม่สูบบุหรี่ติดทั่วบริเวณ มีบอร์ดนิทรรศการเรื่องบุหรี่ในจุดต่าง ๆ ซึ่งทำให้หน่วยงานหรือบุคคลที่เข้ามาใช้สถานที่โรงเรียนเกิดความละอายใจที่จะหยิบบุหรี่ขึ้นมาสูบ แต่ถ้ามีใครสักคนฝ่าฝืนด้วยการสูบบุหรี่ในบริเวณโรงเรียน บุคลากรหรือนักเรียนทุกคนจะรู้หน้าที่ว่าจะต้องบอกกล่าวกับบุคคลนั้นว่าโรงเรียนเป็นเขตปลอดบุหรี่ ทำให้ต้องรีบดับบุหรี่ทันที
แม้ว่าจะมีมาตรการป้องกันนักเรียนสูบบุหรี่อย่างเข้มข้น แต่ก็จะมีนักเรียนบางคนที่สูบบุหรี่อยู่แล้ว และถูกส่งมาตัวมาจากโรงเรียนอื่น โรงเรียนหางดงฯ ก็ไม่นิ่งเฉย ใช้กระบวนการเชิงบวกในการช่วยนักเรียนกลุ่มนั้นให้เลิกสูบบุหรี่ โดยเริ่มจากพูดคุยอย่างมิตรจนเกิดความรู้สึกอยากเลิกสูบบุหรี่ จากนั้นเชิญผู้ปกครองของนักเรียนมาทำความเข้าใจและช่วยดูแลเมื่ออยู่ที่บ้าน ซึ่งในรั้วโรงเรียนจะมีพี่สารวัตรนักเรียนเป็นคนดูแล ทำให้นักเรียนกลุ่มนี้จากที่ไม่อยากมาโรงเรียนกลับกลายเป็นมาโรงเรียนตรงเวลาทุกวันจนผู้ปกครองซาบซึ้งใจ เพราะไม่เคยมีโรงเรียนไหนที่ดูแลลูกได้ดีขนาดนี้
นอกจากจะช่วยดูแลนักเรียนที่ต้องการเลิกสูบบุหรี่แล้ว สารวัตรนักเรียนยังมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการให้ความรู้เรื่องบุหรี่กับรุ่นน้องในคาบว่างของแต่ละระดับชั้นอีกด้วย
จากการดำเนินงานในช่วงที่ผ่านมา ทำให้พบว่าโรงเรียนจะต้องสำรวจทรัพยากรบุคคลที่เกี่ยวข้องกับโรงเรียนเพื่อดึงศักยภาพของบุคคลเหล่านั้นมาช่วยพัฒนาโรงเรียน ซึ่งพบว่ามีทรัพยากรบุคคลที่ดีมากมายอย่างคาดไม่ถึง และบุคลากรเหล่านั้นยินดีช่วยเหลือโรงเรียนอย่างเต็มที่ นอกจากนี้ยังมีผู้ปกครองอีกเป็นจำนวนมากที่มีความสามารถอย่างหลากหลาย จะช่วยให้การดำเนินงานบรรลุเป้าหมายได้อย่างดีเยี่ยม และเนื่องจากการดำเนินงานเพื่อให้โรงเรียนปลอดบุหรี่เป็นภารกิจที่ต่อเนื่องตลอดปีการศึกษา ทีมงานทุกฝ่ายควรจัดสรรเวลาให้เหมาะกับภารกิจอื่น ๆ ด้วย จึงจะไม่กระทบกับการเรียน การสอน และงานประจำอย่างอื่น
ข้อมูลโดย ครูสุพิมพ์ ค้าขาย โรงเรียนหางดงรัฐราษฎร์อุปถัมภ์